I kolejna jazda: Equites constantes Valentinianenses seniores

W identycznym stanie jest kolejny oddział ciężkiej kawalerii, zamontowany na gołych podstawkach. Figurki z zestawu rzymskiej jazdy MiniArt-a. Ciekawy zestaw ale jakość jak to u nich wyjątkowo marna, dobrze że chociaż plastik nie gumowaty. 

Malując ich natrafiłem na kolejną zagwozdkę, na 20 koni aż 12 jest opancerzonych, chociaż w zestawie są tylko 4 figurki z contosem. Nie wydaje mi się by konie pozostałej jazdy, nawet ciężkiej były tak powszechnie chronione pancerzem w tym okresie (ale może to tylko moja niewiedza). No ale skoro już są to trzeba je jakoś wykorzystać. Przyjąłem, że tak dobrze wyposażone mogły być tylko jednostki jazdy typu palatinae.

I tak powstała pierwsza podstawka Equites constantes Valentinianenses seniores. Jednostka ta jak wskazuje jej miejsce w Notitia Dignitatum na liście jednostek vexilationes palatinae (ostatnie) albo powstała późno albo też późno została podniesiona do tej rangi jednostki armii polowej (comitatenses). Człon Valentinianenses wskazywałby na lata panowania Walentyniana III, a constantes (stały, niewzruszony) na jakieś wybitne zasługi oddziału dla dynastii. Żeby było jeszcze zabawniej oddział jest odnotowany jako seniores dla listy jednostek pod dowództwem Magister Equitum ale do armii italskiej przypisana jest oddział z końcówką iuniores. Najprawdopodobniej jest to jedna i ta sama jednostka (chociaż na logikę skoro są starsi to i powinni być młodsi, jak w wielu innych przypadkach).

Katafrakci - koniec

Powracam po dłuższej nieobecności. Ukończona została druga część jednostki ciężkiej jazdy (katafraktów lub klibanariuszy jak kto woli). Została do posiania już tylko trawka. Zestaw Zvezdy nabyłem na potrzeby tworzonej armii zachodniej części Imperium Romanum, ale szczegółowe oględziny figurek wskazują, że jest to raczej zestaw jazdy wschodnich przeciwników rzymian, ewentualnie rzymskie jednostki wschodniej części cesarstwa. No cóż, nie mam ochoty (ani pewnie umiejętności do konwertowania figurek) na bardziej zachodnie, więc zostają takie jakie są. W razie potrzeby będą robić za posiłki od braci ze wschodu, tudzież oddział wschodnich najemników w służbie cesarza.

Jutro mam zamiar skończyć kolejną podstawkę kawalerii, pozostał jeszcze tylko wybór nazwy jednostki i co za tym idzie malowania tarcz. Przy okazji pojawiło się kilka kolejnych problemów, ale o tym wkrótce.

Mix jednostek 2

Żeby nie było że nic nie robię :), kilka jednostek na warsztacie.

Katafrakci, 2 podstawka.

Ciężka jazda rzymska.

Jednostka auxillia palatina, jeszcze NN

Frankowie

I na koniec balista

Katafrakci c.d.

Dziś krótko. Pierwsza trójka jeźdźców została wreszcie zamontowana na podstawce i czeka na kolegów.

Katafrakci

Prace nad pierwszą jednostką ciężkiej jazdy dobiegają do szczęśliwego końca. Konie dla pierwszej trójki już gotowe, dla drugiej tylko szczegóły do poprawienia. Wyszły jak wyszły ale z malowaniem koni zawsze miałem spory problem.

Poniżej obsada pierwszej podstawki, dwóch kawalerzystów z kontos i chorąży z draco.Jak widać wymagają jeszcze drobnych poprawek, usunięcia otworów z końskich boków (zrezygnowałem z montażu sposobem praktykowanym przez Zvezdę) no i montażu na podstawce.

Jednostkę jaka powstanie nazywam katafraktami, chociaż równie dobrze mogłaby użyta nazwa clibanari (nawet bardziej ze względu na opancerzenie koni, co ponoć odróżniało jednych od drugich). Ponieważ jednak brak jest przekonujących dowodów co różniło catafractarii od clibanari, a specjaliści mają na ten temat różne zdanie pozostanę przy bardziej rozpowszechnionej nawie.

Secunda Julia Alpina (3)

Drugi legion do mojej armii został (prawie) skończony. Pozostało jeszcze tylko pomalować legionowy znak (tu dumam co na nim powinno się znaleźć), i dorobić groty do 2 włóczni. Pod tym względem zestaw Hat 8100 jest dziwny; zawiera tylko 4 osobne włócznie i 8 legionistów bez nich. Ma za to, aż 4 (podwójne) znaki legionowe, co się chwali (przydadzą się gdzie indziej), ale chyba zrobienie 8 włóczni to nie jest jakiś problem. No nic, zostaną dodane jak tylko obmyślę sposób na dorabianie grotów. Pomysł z wikolem nie okazał się dobry. 

Secunda Iulia Alpina

Jego nazwa oznacza ‘Julijski legion Alpejski’. Został utworzony jako jednostki limitanei w prowincjach diecezji Italia, najprawdopodobniej w Alpes Cottiae (tj. obszar pomiędzy Briançon i Susa), gdzie prawdopodobnie początkowo stacjonował wraz ze swoimi bliźniaczymi legionami I Iulia Alpina i III Iulia Alpina.

Założyciel legionu nie jest znany. Element ‘Julia’, sugeruje jednak, że był to albo Kryspus, syn cesarza Konstantyna I Wielkiego albo Juliusz Constans, cesarz zachodniej części imperium w latach 337-350 (raczej on). Symbolem legionu nie jest znany.

Secunda Iulia stał się prawdopodobnie jednostką pseudocomitatenses w czasie barbarzyńskich inwazji w początkach V w. Nie jest jasne czy cały legion został podniesiony do rangi legionu polowego i przeniesiony do Ilyrii czy też jednostka została podzielona i jej część pozostała na miejscu.

Wg Notitia Dignitatum, Secunda Iulia Alpina podlegał Magister Peditum jako legio pseudocomitatenses, a znajdował się pod bezpośrednim dowództwem Comes Illyrici jako część składowa polowej armii iliryjskiej. Być może tworzył on parę z Prima Iulia Alpina.

 

Prima Flavia Gallicana Constantia (2)

Wreszcie pierwszy legion został ukończony. Wczoraj posiałem trawkę na drugiej podstawce I Flavia Gal.Const. Malowanie po nocach w kuchni mi chyba nie służy i prezentują się niestety gorzej od swoich kolegów z włóczniami.Na dodatek pogubiłem gdzieś tarcze i w efekcie jedną z nich musiałem dorobić (łatwo rozpoznać którą). Zostaną jeszcze oczyszczeni z trawy poprzylepianej gdzie nie trzeba (tarcze itp.)

A poniżej cały legion.

 

 

Secunda Julia Alpina (2)

Natłok zajęć spowodował chwilowe zawieszenie prac nad figurkami do 'Comitatusa'. Dobrze że chociaż tłumaczenie zasad ma się ku końcowi. Jedyne, co w ramach eksperymentu zdołałem pomalować to figurka kosyniera z QR Miniatures (moje pierwsze spotkanie ze skalą 15mm).

Ale przyszła wreszcie pora by dokończyć obie rozgrzebane jednostki. Jako pierwszy pod pędzel poszła ósemka piechurów z Secunda Julia Alpina. Tu po pierwszych maźnięciach.

Równocześnie z nimi podkładem zostali pokryci kolejni wojacy. W zamyśle mają stanowić podstawkę rzymskich pograniczników czyli jakąś jeszcze nie sprecyzowaną jednostkę limitanei. Nie wiadomo zresztą czy będzie nazwana bo z oddziałami limitanei jest spory problem jeśli chodzi o wzory na tarczach.

Kolejni łucznicy

Tempo prac spadło, ale coś tam udało się zrobić. Tym razem dwie kolejne podstawki łuczników. Ponieważ kilku z nich posiadało tarcze postanowiłem że będzie to jednostka auxilia palatina o nazwie Sagittarii Nervii Gallicani. Nawet na tarczach pomazałem coś na kształt ich znaku. i dopiero montując na podstawkach pomieszałem i łucznicy z tarczami znaleźli się na obu. Ponieważ w 'Comitatusie' auxilia są pokazane tylko jedną podstawką a w zachodniej części imperium była tylko jedna piesza jednostka czysto strzelecka (a przynajmniej zawierająca w nazwie sagittarii) to biedacy zostali zdegradowani do zwykłej jednostki łuczników. Przynajmniej dopóki nie dokupię nowych łuczników. W zestawie MiniArt-a wszyscy łucznicy są pozbawieni nakryć głowy, więc trójce dorobiłem panońskie czapki, ale z tylko jednej jestem zadowolony, pozostałe dwie są za duże (za szerokie).

Mix jednostek

Prace postępują powoli. Pierwsza ósemka legionistów z II Iulia Alpina jest już gotowa ale po namyśle zamiast jednej podstawki z figurami w takiej samej pozie, postanowiłem rozmieścić ich na dwóch podstawkach przemieszanych z innymi figurkami dla urozmaicenia.

Powoli powstaje także obsada drugiej podstawki I Flavia Gal.Const. Tym razem chłopaki będą wyposażeni tylko w miecze a i tarcze będą chyba okrągłe z braku tych 'jajowatych'.

W ramach oddechu od piechurów pomazałem trochę swojego pierwszego kawalerzystę do rzymskiej armii. Katafrakt z zestawu Zvezdy ma być początkiem 2-u podstawkowego oddziału ciężkiej jazdy, jeszcze nieznanej nazwy.

Kolejny legion - Secunda Julia Alpina

Zmęczony obskrobywanie figurek MiniArt-a do drugiej podstawki I Flavia, dziś zacząłem pracę nad kolejnym legionem,. Będzie to kolejna jednostka typu pseudocomitatenses o nazwie Secunda Julia Alpina (II Julia  Alpina). Tym razem do jej zrobienia posłużą figurki HaT-a z zestawu średniej piechoty. W związku z tym będzie to jednostka uboższa w uzbrojenie ochronne (jedynie hełm i tarcza) co często mogło się zdarzać wśród pseudocomitatenses. Tradycyjnie problemem okazały się tarcze, malowanie okrągłych kółek wokół umbra nie należy do najłatwiejszych rzeczy

A to na razie cała armia.

Pierwszy legion - Prima Flavia Gallicana Constantia

Dziś skończyłem pierwszą podstawkę piechoty legionowej (figurki MiniArt). Cały legion będzie składał się z dwóch podstawek.

Po dłuższym namyśle postanowiłem że będzie to jednostka pseudocomitatenses o wdzięcznej nazwie Prima Flavia Gallicana Constantia co oznacza "godny zaufania legion Flaviusza z Galii". Zwierzę znajdujące się na ich tarczach to w zależności od źródła albo pies/lis (najprawdopodobniej) albo dzik. Ponieważ to co wymalowałem przypomina bardziej coś na kształt psa, więc niech będzie pierwsza wersja.

O wiele większym problemem jest informacja na którą natrafiłem szukając materiałów o I Flavia. Wg niej jednostka ta to oddział dalmatyńskiej kawalerii. Przyjąłem jednak że skoro pozostaje ona pod rozkazami Magister Peditum to musi być jednostką piechoty.

Legion Prima Flavia Gallicana Constantia wymieniona jest w późno antycznych tekście znanym jako Notitia Dignitatum jako jedna z jednostek należących do armii polowej, stacjonującej Galii. Nazwa sugeruje, że jego założycielem był Konstancjusz I Chlorus (293-306), który należał do rodziny Flawiuszy Przyjmuje się, że początkowo była to jednostka limitanei i jej pierwszym zadaniem była ochrona wybrzeża Armoryki, a miejscem stacjonowania Constantia (ob.Coutances). Dopiero później została włączona do armii polowej jako pseudocomitatenses. Constantia była jego siedzibą najprawdopodobniej w latach 296-400

Nie należy go mylić z I Flavia Constantia, który służył na wschodzie imperium.

Łucznicy c.d.

Dwie pierwsze podstawki do Comitatusa skończone. Ogólnie jestem z nich zadowolony, no poza oczami łuczników. Miało poprawić wyglad końcowy a wyszło jak widać na zdjęciach. Szczególnie ten łucznik na pierwszym planie. Podstawki planuję robić bez jakiś udziwnień, tylko piasek i trawka.

No cóż, na razie tak zostaną później może spróbuje poprawić. Bo w kolejce czeka już piechota rzymska, pokryta podkładem i po pierwszych maźnięciach pędzla.

Pierwsze podstawki - Łucznicy.

Ruszyły wreszcie prace nad armią rzymską. Na razie pomalowane są 2 podstawki łuczników, zostały jeszcze tylko same podstawki do wykończenia. No i zdjęcia do poprawy. Te były robione komórką bo aparat gdzieś się zapodział.

Armia rzymska - spis zestawów cz.2

Kawaleria

Dziś pora na omówienie dostępnych na rynku zestawów jazdy późnorzymskiej. Na początek najcięższa jazda, czyli katafrakci. Dostępne są dwa zestawy.

Zvezda 8087 Cataphracts

 Bardzo udany zestaw, jak zwykle u Zvezdy bardzo twardy plastik i doskonała rzeźba. Ciekawostką jest że zestaw nie jest dedykowany żadnej narodowości i może równie dobrze spełniać rolę wschodnich przeciwników Rzymu. Pudełko zawiera 20 figurek, w tym 12 kawalerzystów uzbrojonych w kontos, po 3-ech w miecz i maczugę oraz jednego chorążego z draco i dowódcę (szkoda że tylko jednego). Ilość ta jest wystarczająca do zrobienia 5 podstawek ciężkiej jazdy.

HaT 8086 Late Roman Cataphracts

Zestaw znany mi tylko z netu, dość ubogi. 12 kawalerzystów z kontos w 4 pozach (konie tylko w dwóch).

Hat 8188 Late Roman Light Cavalry

Dla odmiany dość liczny jak na zestaw kawalerii set, aż 24 nieopancerzonych jeźdźców. 12 z nich uzbrojonych jest we włócznie i miecze, a kolejny tuzin ma łuki. Biorąc pod uwagę że podstawki lekkiej jazdy w 'Comitaus' mają po 2 figurki, możemy wykonać z jednego zestawu w aż 12 podstawek.

MiniArt 72014 Roman Cavalry 

Mini Art podobnie jak w przypadku piechoty w jednym pudełku zawarł kilka rodzai jazdy. Mamy tu więc katafraktów w liczbie 4-ech, tyleż samo łuczników, oraz 12 kawalerzystów z włóczniami (4) i mieczami (8). W odróżnieniu do poprzedniego zestawu HaT-a wszyscy jeźdźcy są opancerzeni.

Niedługo powinien ukazać się jeszcze jeden zestaw firmu HaT, Late Roman Medium Cavalry (8183). Ma zawierać 12 figurek opancerzonych jeźdźców uzbrojonych we włócznie i miecze (podobnych do wymienionej wyżej dwunastki z MiniArta).Próbną ramkę można zobaczyć na stronie producenta http://www.hat.com/Curr2/Bx8183RMC/Bx8183RMC.html.

Armia rzymska - spis zestawów cz.1

Piechota 

Na początek firma HaT, która wypuściła 3 zestawy, obejmujące wszystkie podstawowe typu rzymskiej piechoty IV/V w.

HaT 8137 Late Roman Missile Troops

Zestaw zawierający lekkie i strzelcze oddziały. Jest w nim 8 łuczników, 4 kuszników i po 8-u miotaczy oszczepów i rzutek (plumbata). Oprócz tego mamy także 4 balisty z obsługą. Z nich będę robił oddziały łuczników /2 podstawki/ i harcowników /4 podstawki/.

HaT 8100 Late Roman Medium Infantry

Zestaw zawierający nieopancerzoną rzymską piechotę, uzbrojoną we włóczni/oszczepy, strzałki i miecze oraz wyposażoną w duże okrągłe tarcze i hełmy. W sumie mamy tu 36-u żołnierzy. Całość uzupełnia po 4 figurki oficerów, sygnalistów i chorążych. Figurki idealnie nadają się do przygotowania jednostek granicznych limitanei, ewentualnie mogą też robić za oddziały typu pseudo-comitatenses. Z zestawu planuję przygotować 2 legiony /w sumie 5 podstawek/

HaT 8087 Late Roman Heavy Infantry 

Zestaw ciężkiej (opancerzonej) piechoty. Zawiera 36 figurek żołnierzy i 4 figurki chorążych, liczbę wystarczająca na 5 podstawek (czyli 2 oddziały). Niestety nie udało mi się jeszcze ich kupić, więc nie wiem jak będą się mieścić na podstawkach, bo większość figurek stoi w jakimś dziwnym rozkroku.

MiniArt 72012 Roman Infantry

MiniArt zaserwował mix 'wszystko w jednym pudełku'. Znajdziemy tu 28 opancerzonych piechurów (16 z włóczniami a 12 z mieczami w ręce). Oprócz tego 8 łuczników, 8 miotaczy oszczepów i 4 procarzy. Figurki posiadają bardziej zróżnicowane oporządzenie  i są zrobione z twardszego plastiku niż u HaT-a, ale dla równowagi są fatalnie wykonane. Szczególnie denerwujące jest złe łączenie form co nieraz utrudnia usunięcie nadlewek i deformuje figurki. Zestaw ten posłuży do formowania wojsk polowych (Comitatenses) czyli jednostek Legio Paltina, Auxilia Palatina czy też zwłykłych legionów comitatenses.

Italeri 6137 Late Imperial Legion

Mały zestaw, tylko 36 figurek. Większość to zwykła piechota, jest też 6 łuczników, 3 miotaczy strzałek i 3 chorążych. Z pozostałych można zrobić akurat 3 podstawki legionistów. Połowa z nich ma pancerze więc są to uniwersalne figurki, mogą odwzorowywać oddziały graniczne jaki i polowe.

Lucky Toys 002 Late Empire Romans
Zestaw nadający się co najwyżej na dostarczyciela części do konwersji innych figurek.